Recent heeft een raadsmeerderheid van PvdA, D66 en VVD het voorstel van GroenLinks voor een milieuzone voor bestelbusjes en vieze diesel personenauto’s afgewezen. Nu zien we wat daarvan de gevolgen zijn. Dat de Stadhouderskade één van de meest vervuilde straten van de stad is was al bekend. Deze week bleek echter dat de lucht daar en op de Vijzelgracht zo ongezond is, dat er geen extra verkeer meer mag worden toegelaten. Als gevolg hiervan heeft Stadsdeel Centrum spijtig genoeg moeten besluiten de Museumbrug tot 2017 open te houden voor autoverkeer.
De geplande fiets- en voetgangersvriendelijke herinrichting van de Museumbrug is het eerste project dat vanwege de slechte luchtkwaliteit moet worden uitgesteld. Dit is uitermate zorgelijk en roept de vraag op welke projecten die de verkeersveiligheid en leefbaarheid van de stad verbeteren straks nog meer moeten worden uitgesteld. De lucht in de stad is kennelijk zo vies dat verbeteringen van de bereikbaarheid, leefbaarheid en economische vitaliteit jarenlang in de ijskast kunnen belanden.
Voor de massa’s mensen die vanaf de Museumbrug de oversteek wagen tussen binnenstad en Rijksmuseum – toeristen, wandelaars, fietsers – is de bittere boodschap: het kruispunt blijft nog wel even te krap, te vies en te gevaarlijk. Het wordt pas mogelijk hier wat aan te veranderen nadat alle vervuilde straten in de wijde omtrek onder de Europese normen zijn beland. Maar door de slappe inzet van VVD-ers Wiebes en Schultz van Hagen duurt dat nog wel tot 2018 of zelfs 2022 – met steun van de PvdA. En al die tijd zijn fietsers en voetgangers dus dubbel de klos. Zij ademen al de meeste vieze lucht in, maar moeten nu ook nog jaren langer wachten op een mooie, veilige en comfortabele openbare ruimte.
Het lokale verkeer is nog altijd de grootste oorzaak van de lokale luchtvervuiling. Stap voor stap moet daarom de situatie rond Stadhouderskade en Vijzelstraat worden verbeterd. Ideaal zou zijn om al het autoverkeer van de Overtoom tot het Rijksmuseum ondergronds te brengen. Tussen Leidseplein, Vondelpark en het Museumkwartier ontstaat dan een immens voetgangersgebied, waarmee de ‘verkeersmuur’ tussen binnenstad en Rijksmuseum wordt geslecht. Een alternatief is het instellen van éénrichtingsverkeer over Stadhouderskade en Ceintuurbaan, en iets verderop helpt ook een autoluwe herinrichting van de Munt en het om de binnenstad heenleiden van niet-bestemmingsverkeer. Dit alles draagt bij aan schone lucht, een goed wandel- en fietsklimaat, een stevige economische impuls en meer verkeersveiligheid. Als de stad echt gaat doen wat ze belooft en de openbare ruimte eerlijker wil delen, dan zijn ingrepen in de bestaande verkeerssituatie onontkoombaar. Toekomstige generaties Amsterdammers zullen er dankbaar voor zijn.
Fjodor Molenaar is gemeenteraadslid van GroenLinks. Marie-Anne van Reijen is kandidaat gemeenteraadslid, thans raadslid in stadsdeel Centrum voor GroenLinks