Na het gedicht vertelde Jeanine van Pinxteren kort over het verloop van het project en de insteek om meer ruimte te maken voor groen, voetgangers en fietsers op de straten. De Elandsgracht was volgens Jeanine een bijzonder project, omdat er weinig projecten zijn waarbij er zoveel inspraak en participatie van bewoners en ondernemers heeft plaatsgevonden. Ze benadrukte in haar speech dat het belangrijk is om met elkaar in gesprek te blijven over het gebruik van de Elandsgracht , maar vooral dat ‘’we moeten vieren dat we zo’n mooie nieuwe straat hebben, zo’n gezellig plein, met zoveel zit- en speelgelegenheid. En dat u, de bewoners en ondernemers, de gebruikers, daar nu ook eindelijk vooral van kunt genieten."
Vervolgens knipten Jeanine en Kees Verkade, de beeldhouwer van de standbeelden van Johnny Jordaan en tante Leen, samen het lint door op het Johnny Jordaanplein om de Elandsgracht officieel te openen. Onderwijl zongen echte Jordanezen en bezoekers uit volle borst ‘Bij ons in de Jordaan’ onder begeleiding van het Amsterdams Smartlappenkoor. Na dit bijzondere moment, werden er nog verschillende leuke spelletjes georganiseerd voor de kinderen, die werden verrast met ijsjes van IJscuypje. Al met al was het een hele succesvolle middag met veel zon en gezelligheid aan de mooie vernieuwde Elandsgracht!
De volledige speech van Jeanine van Pinxteren bij de opening van de vernieuwde Elandsgracht leest u hieronder:
Dames en Heren, het is een bijzondere dag: we staan nu op de vernieuwde Elandsgracht. Het heeft lang geduurd, er is veel en vaak over gesproken, velen van u waren het op een gegeven moment wel zat. Maar het is het allemaal waard geweest! We openen vandaag deze bekende plek in Amsterdam. Wie kent de Elandsgracht niet? Telegraaf en Parool hebben er al over geschreven, vandaag is AT5 hier.
Het is om verschillende redenen een bijzonder project:
- Na jarenlang overleg met bewoners en ondernemers lag er een voorstel toen er in 2010 een nieuw bestuur begon in het centrum. Het Dagelijks Bestuur waarvan ik toen voorzitter was besloot echter dat niet uit te voeren, omdat het voor veel geld te weinig verbetering zou opleveren. Wij namen een gedurfd besluit. Namelijk om ruimte te maken door de meeste autoparkeerplaatsen te verplaatsen naar de Q-parkgarage aan de Marnixstraat. Dat gold ook voor vergunninghouders en zonder dat ze er meer voor moesten betalen. Financieel was dat toen nog heel ingewikkeld, de gesprekken daarover liepen een paar keer vast. Maar zo’n anderhalf jaar later kwam de stedelijke wethouder voor verkeer met een parkeerplan waarin hetzelfde werd voorgesteld. En daarmee was plotseling ons totaal nieuwe plan een voorloper.
- We konden het toen eindelijk voorleggen aan de deelraad, en tot ieders verrassing ging de deelraad zelfs nog verder dan het Dagelijks Bestuur: nog meer parkeerplaatsen naar de garage, en op straat alleen nog plekken voor de bezoekers van de winkels en voor laden/lossen.
Ik moet eerlijk zeggen: was blij verrast door dat voorstel, maar er waren bewoners en ondernemers die het helemaal niet zagen zitten. Daar kom ik zo nog op terug.
Het DB was er – met de deelraad – van overtuigd dat je bij de verdeling van de ruimte op straten en pleinen meer ruimte moet maken voor verblijf, voor voetgangers, voor fietsers. Dat is een keuze die zowel het stadsdeel als ook de hele gemeente maakt. Voetgangers en fietsers zijn verre in de meerderheid, het is gezonder, beter voor de luchtkwaliteit, en uit onderzoek blijkt dat zij de mensen zijn die geld in de winkels uitgeven. ’t Is een trend die je in alle binnen- en buitenlandse binnensteden ziet: openbare ruimte, vrije ruimte is maatschappelijk te kostbaar om als parkeerterrein te gebruiken.
Dan kom ik meteen bij een nieuw probleem: fietsparkeren en scooterparkeren. Het blijft toenemen en we hebben er de handen vol aan, en vooral scooters zijn lastig, en bovendien relatief grote ruimteverslinders. Dat gaan wij helaas op deze fraaie zaterdagochtend niet oplossen. Maar er blijft werk aan de winkel!
Nog een bijzonderheid van de Elandsgracht: er zijn weinig projecten waarbij zoveel inspraak en participatie van bewoners en ondernemers heeft plaatsgevonden. Al heel veel in de jaren voor 2010, maar zeker ook sindsdien.
We hebben sindsdien een Burgerinitiatief gehad om niets te veranderen, om alleen de stenen en het asfalt te vernieuwen . Dat haalde het niet in de deelraad. Toen kwam er een Referendum, het ultieme middel om te proberen een vastgesteld plan terug te draaien. Dat werd gehouden gelijk met de verkiezingen van maart 2014. De opkomst was goed en de uitslag helder: het bevestigde de lijn van het stadsdeelbestuur.
Daarna dachten veel mensen: OK, helder nu, dan kan het snel beginnen, maar voor zo’n groot project moet dan nog heel veel geregeld worden, en besteld etc. En in dit geval wilden we ook nog voorleggen welke inrichting van het middengebied men wilde, en er was een groep gevormd uit de buurt die een voorstel zou maken voor het Johnny Jordaanplein. Voor de inrichting van het middenterrein ‘won’ het model ‘Levenslied’, vandaar dat u nu bekende liedteksten in de stalen stroken kunt zien. En die buurtgroep heeft, zonder bemoeienis en ingrepen van het stadsdeel een ontwerp opgeleverd voor het ‘beeldenplein’. En dat liep zo voorspoedig dat de uitvoering ervan nog kon aansluiten op de hele herinrichting van straat, stoepen en de middenterreinen.
Deze werkgroep wil ik speciaal bedanken: goed werk geleverd! Daarom ‘openen’ we de Elandsgracht èn het J.J. Plein straks op dat J.J. Plein.
De puntjes op de ‘I’
Ook hier zijn nog een paar dingetjes niet helemaal klaar. Het is net als met een verhuizing naar een nieuwe woning: er zijn altijd een paar dingetjes niet op tijd af, er moet nog een lamp opgehangen worden of iets is niet op tijd geleverd. Dat is hier ook zo. Belangrijkste noem ik hier: de elementen die terugkomen van de schilderingen op het trafohuisje moeten nog in de bestrating en tribunebank worden opgenomen, maar ze zijn simpelweg niet op tijd geleverd. De feestverlichting van de ondernemers, die het stadsdeel ter beschikking heeft gesteld, moet nog worden afgemaakt; bij het J.J.Plein moet nog een dubbel armatuur aan de lantaarnpaal komen. En er is een dikke kans dat de fietsparkeervakken op het trottoir toch nog niet helemaal praktisch blijken te liggen.
Maar ook, en dan kom ik op een paar serieuze punten: het is nu al duidelijk dat niet alle gebruikers ‘onze nieuwe woning’ hier met respect behandelen. Daarom zeg ik op deze plek nog maar eens: het is niet de bedoeling dat er op de stoep geparkeerd wordt! Dat is nergens de bedoeling, hier niet en elders in de stad niet. Dus: zoals we in alle besprekingen hebben gezegd: laden/lossen kan even op de stoep, maar dat is niet: parkeren. Laden en lossen wordt gekenmerkt door actie, door beweging, door heen en weer lopen, en daarna: auto dicht en vertrekken. De Elandsgracht is namelijk ook een heel belangrijke fietsroute. En we willen niet dat er als er geladen en gelost wordt op de straat, een hele sliert fietsers over de stoep gaat rijden. Dus: Laden/lossen mag even op de stoep, parkeren niet. En daarop gaan we de komende tijd ook hier, extra letten.
Ik wil ook nog wat over terrassen zeggen: u vond bij de inspraak over het terrassenplan een terras meteen aan de stoeprand niet OK, want dat zou onveilig voelen zo vlak naast het rijdend verkeer. Tot mijn verbazing zagen wij dat u nu op verschillende plaatsen ook een terras langs de stoeprand zet, EN een terras langs de gevel. Zo zijn we niet getrouwd!
U hoort het al: het gaat eigenlijk ook hier weer over gedrag. Hoe beïnvloeden we het gedrag van de gebruikers van deze nieuwe prachtige straat? En hoe houden we rekening met elkaar? Het stadsdeel – ik ook – wil daarover graag in gesprek met in ieder geval de ondernemers. Bijvoorbeeld om ook hier zogenaamde venstertijden af te spreken; en goede spelregels. De straat is van ons allemaal, laten we mensen die er onverschillig mee omgaan, ook gewoon aanspreken!
Dames en heren, genoeg serieuzigheid: we moeten vieren dat we zo’n mooie nieuwe straat hebben, zo’n gezellig plein, met zoveel zit- en speelgelegenheid. En dat u, de bewoners en ondernemers, de gebruikers, daar nu ook eindelijk vooral van kunt genieten.
Op naar het JJPlein! Gaat u mee??
