Met een Russische jeep leggen we honderden kilometers per dag af. Bij de meeste ger’s die wij passeren stopt de auto om verkiezingskranten uit te delen. Per dag zijn er twee vergaderingen en de dorpelingen hebben veel belangstelling voor de politiek.
Rosalie op campagne.
In hun mooiste outfit komen ze naar de dorpszaal waar de campagneploeg van de Groenen de ruimte heeft bekleed met posters en een film laat zien van mr Bajandorj. Daarna zijn er lange monologen van mr B. en zijn supporters en worden er vragen gesteld door de aanwezigen. Politieke partijen in Mongolië schrijven geen verkiezingsprogramma’s. Dat maakt dat de campagne zich concentreert op de kandidaat. Het merendeel van de sprekers op deze bijeenkomsten vertellen hoe goed mr B. is en met mijn wat algemene toespraken over Duurzame landbouw, energie en Ecotoerisme konden ze niet zoveel (ook al werd er enthousiast geklapt). Ik realiseerde mij dat mensen die in armoede leven willen horen wat de politiek kan doen aan hun kapotte staldeuren en de waterput. De boodschap van de Groenen is daarom een lastige. De levenstandaard van de mensen moet omhoog en de makkelijkste weg daartoe is grondstoffen delven, intensieve veehouderij en toerisme. De natuur en de mensen leven nu in harmonie. Mensen eten alleen wat de natuur hun biedt en dat is zeker voor nomaden niet veel. Vlees en zuivelproducten. Juist in deze omstandigheid zou het fantastisch zijn als de broodnodige ontwikkeling van begin af aan rekening houdt met de toekomst van het gebied.
Dus geen landbouwbeleid zoals in Nederland in de jaren 50/60 maar van begin af aan een Groene economie. Maar daarvoor is veel kennis nodig van de nu al zover geïndustrialiseerde landen. En een stabiele overheid. Zodra een land grote investeerders weet aan te trekken moet de overheid stabiel zijn om dit proces in banen te leiden. Tussen de vergaderingen in de soms door, bezoeken we families van de campagne ploeg die leven in ger’s op het land: de witte ronde tent heeft een houten deur waar iedereen voor moet bukken om door naar binnen te gaan.
Traditionele ger.
In het midden van de tent staat een kachel waar al het eten op bereid wordt. Aan de rechterkant naast de deur is een keuken gedeelte waar vlees hangt te drogen. Tegenover de ingang is de ereplaats. Meestal staat daar tegen de muur een kast met foto’s en afbeeldingen van de Dalai Lama. Daarvoor zitten de belangrijkste mensen. In het midden de man des huizes, rechts van hem zitten de mannelijke gasten en links van hem de vrouwen. De tent is van binnen helemaal open. Hele families wonen samen zonder enige vorm van privacy. Links naast de ingang liggen zadels, gereedschap en kisten met goederen. De begroeting gaat gepaard met het uitwisselen van snuiftabak. En na deze formaliteit gaat er een fles wodka open die uit een kopje door iedereen geleegd wordt. De vrouw maakt melkthee, Russische groenen thee met melk en zout. Er gaan hapjes rond die voor mij moeizaam te vereteren waren. Yakmelk brokken, koekjes van meel met geitenmelk en bloem voor door de thee. Ongeacht welk tijdstip van de dag, er wordt meteen eten gemaakt. Na het bezoeken van een paar ger’s op een dag is een westers lichaam lichtelijk overstuur. De thee begon ik na een dag lekker te vinden. Als je maar flink genoeg slurpt tijden het drinken veranderd de smaak. Belangrijk is om alles wat je wordt aangereikt en wat je weggeeft met rechts te doen. Niet omdat ze, zoals in sommige delen van Afrika het geval is, met links hun kont afvegen maar omdat rechts een waardigere hand is dan links. Het betreden van een ruimte moet altijd met de klok mee. Vanzelfsprekend gezag Er is hier nog een vanzelfsprekend gezag voor politici. Ik denk dat dat komt omdat mensen hier amper van informatie worden voorzien. De democraten voeren hier campagne met de belofte dat iedereen geld krijgt voor zijn kinderen (een soort kinderbijslag), en niet zo’n beetje ook! Met drie/vier kinderen denken ouders dan hoef ik niet meer te werken.
Ik zou graag voor ze willen dat district vertegenwoordigers in het Mongoolse parlement de macht zouden hebben dit overheidsgeld uit te delen maar iemand die een beetje geïnformeerd is moet zich toch realiseren dat dit een onrealistische verkiezingsbelofte is. Mr B. is op dat punt een integere man. Hij erkent als parlementariër geen macht te hebben over het overheidsgeld maar wel voorstellen te kunnen doen voor bijv. kinderbijslag en door zijn eventuele zetel wel bij machte is problemen uit de provincie aan te kaarten. Elke vergadering benadrukt hij het belang van de instandhouding van de bijzondere ecosystemen die deze provincie telt. Het zal er de komende jaren om spannen hoe deze provincie zich ontwikkelt. Wordt al dit natuurschoon behouden en zijn bestuurders in staat een nieuw evenwicht te vinden tussen de mensen en haar leefomgeving, of is dit binnen enkele jaren verdwenen.